ਧੰਨ ਧੰਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਜਦੋਂ 10 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਪਿਤਾ ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਬਾਲਕ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਕੰਧ ਧੰਦੇ ਵਿੱਚ ਲਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਕੀ ਪਿਤਾ ਮਹਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਬਾਲਕ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਗਾਵਾਂ ਮੱਝਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਜੂਹ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਲਿਆਇਆ ਕਰੋ ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਬਾਲਕ ਨਾਨਕ ਜੀ ਝੱਟ ਮੰਨ ਗਏ ਇਸ ਤਰਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਗਾਵਾਂ ਮੱਝਾਂ ਦੇ ਵਾਗੀ ਬਣ ਗਏ ਜੰਗਲ ਬੇਲੇ ਦੀ ਇਕਾਂਤ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਬੜੇ ਖੁਸ਼ ਰਿਆ ਕਰਨ ਉਥੇ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨ ਜੋੜਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਸੀ
ਆਪ ਜੀ ਸਵੇਰੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਲੈ ਜਾਇਆ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਰਜਾ ਭੁਜਾ ਕੇ ਘਰ ਲਿਆ ਕਰਨ ਇਸ ਤਰਾਂ ਪਿਤਾ ਮਹਿਤਾ ਜੀ ਬੜੇ ਖੁਸ਼ ਸਨ ਉਹ ਕਹਿਣ ਕਿ ਬਾਲਕ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੂੰ ਹੁਣ ਮਨ ਭਾਉਂਦਾ ਕੰਮ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ ਇਕ ਦਿਨ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਦਾ ਵਾਂਗ ਗਾਵਾਂ ਮੱਝੀਆਂ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਏ ਉਹ ਚਰਨ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਆਪ ਜੀ ਤੇ ਕਰਤਾਰ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ ਛੇਤੀ ਹੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਬਿਰਤੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜੁੜ ਗਈ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਸੁੱਧ ਬੁੱਧ ਨਾ ਰਹੀ ਪਸ਼ੂ ਆਪਣੀ ਮੌਜ ਵਿੱਚ ਜਰਦੇ ਫਿਰਦੇ ਇੱਕ ਭੱਟੀ ਜੱਟ ਦੀ ਪੈਰੀ ਵਿੱਚ ਜਾ ਪਈ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿਚਲੀ ਹਰੀ ਹਰੀ ਫਸਲ ਦਵਾ ਦਬ ਖਾਣ ਲੱਗ ਪਈ ਜਦੋਂ ਜਿਮੀਦਾਰ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵੱਲ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਕੀ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀਆਂ ਮੱਝੀਆਂ ਨੇ
ਉਸਦਾ ਸਾਰਾ ਖੇਤ ਉਜਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਬੜੀ ਚਿੰਤਾ ਲੱਗ ਗਈ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿੱਥੋਂ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਾਂਗਾ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਾਲਾਂਗਾ ਦਾਣਾ ਫੱਕਾ ਤਾਂ ਹੋਣਾ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣਾ ਨਹੀਂ ਜਿਮੀਦਾਰ ਅੰਦਰੋਂ ਅੰਦਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਤੇ ਗੁੱਸੇ ਵੀ ਹੋਏ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਕਲਿਆਣ ਦਾਸ ਨੂੰ ਵੀ ਕੋਸੇ ਕਿ ਇਹ ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੈ ਜਿਮੀਦਾਰ ਦੌੜ ਕੇ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਰਾਏ ਭੁੱਲਾਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਹਾਕਮ ਕੋਲ ਜਾ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਰੋਣਾ ਰੋਇਆ ਆਖਣ ਲੱਗਾ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਜੀ ਮੈਂ ਉਜੜ ਗਿਆ ਹਾਂ ਮੈਂ ਲੁੱਟਿਆ ਗਿਆ ਹਾਂ ਆਪ ਦੇ ਪਟਵਾਰੀ ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਮੇਰੀ ਸਾਰੀ ਖੇਤੀ ਉਜਾੜ ਦਿੱਤੀ ਹੈ
ਉਸਦੀਆਂ ਮੱਝੀਆਂ ਮੇਰਾ ਸਾਰਾ ਹਰਾ ਭਰਾ ਖੇਤ ਖਾ ਗਈਆਂ ਹਨ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਭੇਟ ਕਿੱਥੋਂ ਭਰਾਂਗਾ ਮੇਰਾ ਨੁਕਸਾਨ ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਤੋਂ ਭਰਵਾਇਆ ਜਾਵੇ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਨੇ ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਨੂੰ ਗੁਲਾਬ ਭੇਜਿਆ ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਆਏ ਤਾਂ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮਹਿਤਾ ਜੀ ਜਿਮੀਦਾਰ ਭੱਟੀ ਜੋ ਆਖਦਾ ਹੈ ਇਸਦਾ ਹਰਜਾਨਾ ਭਰ ਦਿਓ ਇਹ ਵਿਚਾਰਾ ਲੁੱਟਿਆ ਗਿਆ ਹਰੀਆਂ ਭਰੀਆਂ ਕਣਕਾਂ ਇਸ ਦੀਆਂ ਤੇਰੇ ਬੇਟੇ ਨੇ ਉਜਾੜ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਚਿੰਤਾ ਵਿੱਚ ਚਲੀ ਗਈ ਰਾਏ ਭੁੱਲਰ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਰਾਈ ਜੀ ਮੈਂ ਕੀ ਕਰਾਂ ਮੇਰੇ ਘਰ ਤਾਂ ਕਮਲਾ ਜੰਮ ਪਿਆ ਹੈ ਪੜਨ ਭੇਜਿਆ ਉਥੇ ਨਹੀਂ ਪੜਿਆ ਮੱਛੀਆਂ ਚਲਾਉਣ ਭੇਜਿਆ ਤਾਂ ਇਹ ਉਲਾਮਾ ਲੈ ਆਇਆ ਮੈਂ ਕਰਾਂ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰਾਂ ਗੱਲ ਬਾਤ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕੀ ਉੱਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਘੁਸਰ ਮੁਸਰ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਕੋਈ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੂੰ ਕੋਸੇ ਤੇ ਕੋਈ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਨੂੰ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਤੂੰ ਸਿਆਣੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਰਾਏ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਹਰਜਾਨਾ ਭਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਤਾਂ ਵੇਖ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਵੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਜੇ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਹੋਇਆ ਹੈ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਚੰਗੀ ਲੱਗੀ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਦੋ ਪਿਆਦੇ ਜਿਮੀਦਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪਰਖ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜੇ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਵੇਖ ਕੇ ਆਓ ਕਿ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਦੋ ਪਿਆਦੇ ਜਿਮੀਦਾਰ ਨਾਲ ਪਹਿਲੀ ਪਾਸ ਗਏ ਤਾਂ ਸਾਰੀ ਪੈਲੀ ਹਰੀ ਭਰੀ ਤੇ ਲੈ ਲੈ ਕਰਦੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੁਕਰੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੇ ਖੇਤੀ ਖਾਦੀ ਸੀ ਉੱਤੇ ਹੁਣ ਹੋਰ ਫਸਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੀਆ ਸੀ ਇਹ ਵੇਖ ਕੇ ਜਿਮੀਦਾਰ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਉਹ ਪੈਲੀ ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਥਾਂ ਜਾ ਕੇ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਟੋਵੇ ਪਰ
ਠੀਕ ਹੀ ਹਰੀ ਕਾਇਮ ਤੇ ਸਗੋ ਅੱਗੇ ਨਾਲੋਂ ਚੰਗੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪਿਆਦੇ ਵਾਪਸ ਰਾਏ ਭਲਾਰ ਪਾ ਜਾ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਰਾਏ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਜੋ ਇਹ ਭੱਟੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿਸ ਦਾ ਖੇਤ ਉਜੜਿਆ ਹੈ ਉਹ ਤਾਂ ਹਰਾ ਭਰਾ ਖੜਾ ਹੈ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਉਜੜਿਆ ਭੱਟੀ ਬਣਾਈ ਕਿਉਂ ਝੂਠ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਰਾਏ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਭੱਟੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿਉਂ ਭਾਈ ਜੋ ਪਿਆਦੇ ਆਖਦੇ ਹਨ ਸਹੀ ਹੈ ਕਿ ਗਲਤ ਭੱਟੀ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜੀ ਹਜ਼ੂਰ ਇਹ ਸੱਚ ਆਖਦੇ ਨੇ ਰਾਏ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਭੱਟੀ ਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਹੋ ਕੇ ਬੋਲਿਆ ਕੀ ਤੂੰ ਫਿਰ ਝੂਠੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਿਉਂ ਲਗਾਈ ਭੱਟੀ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਹ ਮੁੰਡਾ ਕੋਈ ਕਰਾਮਾਤੀ ਹੈ ਇਹ ਜੋਗੀਆਂ ਨਾਥਾਂ ਕੋਲ ਬਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜਰੂਰ ਇਸਨੇ ਕੋਈ ਯੰਤਰ ਮੰਤਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਖੇਤ ਉਜੜੇ ਹੋਏ ਨਜ਼ਰ ਆਏ ਸਨ ਰਾਏ ਭਲਾਰ ਨੇ ਅੱਗੇ ਸੁਣਿਆ ਹੀ ਹੋਇਆ ਸੀ
ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਪਾਂਧੇ ਪੰਡਤ ਤੇ ਮੌਲਵੀ ਨੂੰ ਰੱਬੀ ਗਿਆਨ ਬਖਸ਼ਿਆ ਸੀ ਇਹ ਕੌਤਕ ਵੇਖ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਪੱਕਾ ਨਿਸ਼ਚਾ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਆਮ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਰਗੇ ਨਹੀਂ ਹਨ ਸਗੋਂ ਰੱਬ ਦੇ ਖਾਸ ਨਿਵਾਜੇ ਹੋਏ ਵਲੀ ਹਨ ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਨੇ ਅੱਜ ਪ੍ਰਤੱਖ ਵੇਖ ਲਿਆ ਕਿ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਕੋਈ ਸਧਾਰਨ ਬਾਲਕ ਨਹੀਂ ਇਹ ਰੱਬ ਦਾ ਪਿਆਰਾ ਹੈ ਰੱਬ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ ਖੇਤ ਹਰਾ ਭਰਾ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੋਚਦਾ ਹੀ ਸੋਚਦਾ ਆਪਣੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਵੱਲ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਇਸੇ ਸੋਚ ਵਿੱਚ ਗੁਜਾਰੀ ਸੋ
